رابطۀ حقیقت و سیاست در اندیشۀ فردید
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظری
حاتم قادری
1
مسعود غفاري
2
محرم طاهرخانی
3
کلید واژه: حقیقت امر سیاسی کنش سیاسی حوالت تاریخ حکمت تاریخ,
چکیده مقاله :
یکی از مهم ترین مفاهیم فلسفی و عرفانی که «احمد فردید»، نظریه پردازی درباره آن را با عنوان حکمت تاریخ یا «حکمت اُنسی» مطرح کرده است، مفهوم «حقیقت» است. اندیشۀ حقیقت برای فردید آن‌قدر مهم و اساسی است که کل فضای فکری و اندیشگی او را دربارۀ تمامی موضوعات از هستی‌شناسی تا معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی در برمی‌گیرد. به بیان دیگر، محوری‌ترین موضوع برای ورود در ساحت اندیشه‌ورزی فلسفی، عرفانی و سیاسی در نزد فردید، دستیابی به حقیقت است. از طرف دیگر فردید هر چند به صورت مشخص فیلسوف سیاسی محسوب نمی‌شود، دیدگاه های او دربارۀ تاریخ می‌تواند نتایج سیاسی داشته باشد. از این رو مسائل مربوط به اجتماع و سیاست نیز تا آنجایی که بتوانند با حقیقت ارتباط پیدا کنند، ارزشمند و اخلاقی و در خور توجه می‌گردند و چنانچه فلسفۀ سیاسی یا اندیشه ورزی سیاسی نتواند به حقیقت موضوع مورد بررسی نزدیک شود، سزاوار نقد و انتقاد و در برخی موارد، رد و نفی قرار می‌گیرد. فردید در نظریه پردازی حکمت تاریخ، ارتباط پیچیده و ناگسستنی میان حقیقت و سیاست برقرار می‌کند و شناخت امر سیاسی را مشروط به درک حقیقت می‌کند. بدین ترتیب او معنای جدیدی از سیاست ارائه می‌کند که در علم سیاست و اندیشۀ سیاسی، کمتر مورد توجه و تحلیل قرار گرفته است. مهم‌ترین تضمن سیاسی حقیقت محوری در نظریۀ حکمت انسی فردید، نادیده گرفتن و بی توجهی به مقولۀ کنش سیاسی است که باعث تغییر ماهیت و مفهوم امر سیاسی و دگرگونی و تبدیل کنش سیاسی به کنش عرفانی و سلوک نفسانی می‌شود. نوشتۀ حاضر ضمن توصیف و تحلیل اندیشۀ فردید در باب حقیقت، چگونگی ارتباط و تأثیرگذاری این مفهوم کلیدی را در نظریۀ حکمت انسی و تاریخ معنوی فردید بر امر سیاسی و کنش سیاسی بررسی و تحلیل می کند.
One of the most important philosophical and mystical concepts which Ahmad Fardid had brought up theorizing about it under the title of theosophy, is the concept of truth.the concept of truth is so important for Fardid that it embraces his whole contemplative atmosphere about all subjects from cosmology to theology and anthropology.In other word, one of the most basic subjects for becoming familiar with philosophical, mystical and political thoughts in Fardid's viewpoint knows the truth. However, on the other way,Fardid isn't considered political philosopher specifically. His viewpoint about history can have political consequences. So, issues relate to society and politics would be considered precious, moral and noteworthy to the extent to which they are connected to the truth and if political philosophy couldnot get near to the truth of the subject under investigation, it would become subject to criticism and in some cases being rejected. In theorizing the theosophy of history, Fardid makes a complicated and impregnable connection between the truth and politics and considers understanding of the truth prior to knowing the political subject. So he represents a new definition of politics which has been less taken into interpretation. The most important political implication of truth in Fardid theosophy viewpoint is to ignore and pay no attention to political action which causes the change in the essence and meaning of the political and causes the transformation and conversion of political action into mystical andspiritual act. The present text describes and interprets Fardid's thought in the case of truth and investigates the relationship and influence of this key concept in Fardid's theosophy and spiritual history on the political and political action.