روان‌کاوی و سیاست
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظری
محمدرضا تاجيك
1
(دانشگاه شهيد بهشتي)
کلید واژه: سوژه, ديگري زبان هويت بازنمايي امر تخيلي امر نمادين امر واقعي ضمير ناخودآگاه رؤيا عقده اديپ نقطه آجيدن,
چکیده مقاله :
روان‌کاوی پسافرویدی، آنچنان که در آموزه‌های لاکان تبلور یافته، تأثیر بسزایی بر تئوری انتقادی معاصر، فمينیسم، نظريه فيلم، پساساخت‌گرایی و مارکسیسم داشته است. این نحله از روان‌کاوی، در واقع، گسستی پسامدرن از آموزه‌های روان‌کاوانه زیگموند فروید است. اين نظريه، تا حدي نيز، مبتني بر كشفيات انسان‌شناسي ساختاري و زبان‌شناسي است. يكي از بنيادي‌ترين باورهاي لاكان، به عنوان بارزترين چهره اين مكتب، اين است كه ناخودآگاه، ساختاري نهان و ملفوف دارد كه بسيار شبيه ساختار زبان است. شناخت جهان، ديگران و خود به وسيله زبان تعيين مي‌شود. زبان پيش‌شرط كسب آگاهي فرد از خودش به مثابه يك هستي متمايز است. لاكان، همچنين از منظر روان‌كاوي، الگويي سه ضلعي از جهان اجتماعي ـ رواني، شامل امر خيالي، امر نمادين و امر واقعي عرضه مي‌كند كه در ساحت انديشه سياسي جديد (پسامدرنيسم، پساساخت‌گرايي، پساماركسيسم و فمينيسم) تأثير ژرف و گسترده‌اي به جا مي‌گذارد.
Post-Freud psychoanalysis, as manifested in Lacan’s teachings, has had a deep influence on the contemporary theoretical criticism, feminism, film theories, post-structuralism, and Marxism. As a matter of fact this branch of psychoanalysis is a post-modern separation from Sigmund Freud’s teachings. This theory is also to some extent based on the structural and linguistic humanistic discoveries. One of Lacan’s most fundamental beliefs, as the most prominent figure of this school, is that the unconscious has a concealed and hidden structure; quite similar to the structure of language. The recognition of the world, others and self is determined through language. An individual’s precondition for gaining knowledge about himself- as a distinct entity- is language. Lacan also offers a three-angled pattern of the social-psychological world; including the imaginative aspect, the symbolic aspect and the real aspect; which has a vast and serious influence on the domain of the new political realm; post-modernism, post-structuralism, post-Marxism, and feminism.