بررسی رابطۀ معرفت‌شناسي و انديشۀ سياسي امام خميني(ره) با تأكيد بر اصل ولايت فقيه
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظریکلید واژه: معرفت‌شناسی اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره) ولایت فقیه عدالت,
چکیده مقاله :
بی‌تردید اندیشه های سیاسی، برخی مبانی و چارچوب‌هایی دارد که بدون شناخت آنها، فهم درست آن اندیشه ها ممکن نخواهد بود. اندیشۀ سیاسی حضرت امام(ره) نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نویسندگان در اين مقاله مي‌كوشند ضمن باز شناسي آن مباني، تأثیرات آنها را در انديشۀ سياسي امام كه تبلور آن در انديشۀ ولايت فقيه ايشان تجلي يافته، بررسي کنند. به عنوان فرضيه، به نظر مي‌رسد امام با توجه به مبنای عرفانی - اشراقی معرفت‌شناسی خود و به تبعیت از ملاصدرا، سیاست را در ذیل و ظلّ دیانت مندرج می داند و می‌کوشد چنان تعریفی از دیانت و کارویژه های آن عرضه دارد که سیاست را همچون بخشی از شرح وظایف خود پوشش دهد. نتیجۀ عملی این ترکیب، واگذاری حوزۀ سیاست عملی و کشورداری به علما و فقها در قالب «ولایت فقیه» است. از نظر امام، حاکم اسلامی باید عدالت را در قوی‌ترین شکل ممکن رعایت کند، زیرا عدالت شرط لازم و کافی حاکمیت و ولایت بوده و استبداد موجب سقوط از آن است. از این‌رو ایشان استبداد و دیکتاتوری را نفی می کند و بر ضرورت پاسخگویی حاکم در برابر آحاد ملت تأکید می‌نماید. در این نوشـتار، روش فیش‌برداری و مطالعۀ کتابخانه‌ای در جمع‌آوری داده‌ها و روش توصیف و تبیین معرفت‌شناسانه و تفسیر اندیشه طبق ساختار و الزامات منطقی آن، که بخشی از رهیافت عقلانی است، به عنوان روش پژوهش به کار گرفته شده است.
Undoubtedly, political thoughts bears frameworks and basis without which one can`t recognize correct knowledge of them. In this regard, Imam Khomeini`s thoughts are not exception. Thus researcher in this paper attempts to investigate its effects on Imam Khomeini’s political thought which are manifested in Velayat Faqih thought. As a thesis it seems that Imam Khomeini, based on Spiritual-Gnostic insight inspired from Mollasadra thoughts, considers politics beneath the religious principles and he attempts to define piety and it`s requirements that which covers politics as a part of his duties. Practical result of such combination is devoting practical politics field and statesmanship to Juris consults and theologians as Velayat Faghih form. In his insight, Islamic governor shall obey justice as much as possible since it`s requirement for governance and guardianship and despotism makes us fall from it. Thus focusing on governor’s responsibility before public, he denies dictatorship and autocracy. In this research, we utilized note taking and library study to gather data and epistemological methodology and thought interpretation based on rational structures and requirements as a part of intellectual approach as a research method.