سیکل تجاری سیاسی: استدلال‌‌هایی سیاسی برای بی‌ثباتی‌‌های اقتصادی
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظری
عباس حاتمی
1
(دانشگاه اصفهان)
کلید واژه: انتخابات بی‌ثباتی‌‌های اقتصادی سیکل تجاری سیاسی فرصت‌طلبانه سیکل تجاری سیاسی حزبی رهیافت میان رشته‌ای,
چکیده مقاله :
مرور ادبیات موجود نشان می‌دهد اقتصاددانان تا قبل از دهه 1970 عموماً بر عوامل اقتصادی به‌عنوان علت وقوع بی‌ثباتی‌‌های اقتصادی تأکید می‌کردند. اما از دهه 1970 به این سو اقتصاددانان سیاسی سر برآوردند که عامل وقوع این بی‌ثباتی‌‌های اقتصادی را به عوامل غیراقتصادی نسبت می‌دادند. این دسته از اقتصاددانان سیاسی تلاش کردند با ارائه نظریه‌‌هایی مانند سیکل تجاری سیاسی، عوامل غیراقتصادی یا به‌عبارتی دقیق‌تر عوامل سیاسی را شناسایی نمایند که عامل بی‌ثباتی در اقتصاد کلان بودند. به همین منظور آنها سیکل‌‌های تجاری سیاسی فرصت‌طلبانه و سیکل‌‌های تجاری سیاسی حزبی را ارائه نمودند که اولی انتخابات و دومی جابه‌جایی احزاب در قدرت را عامل بی‌ثباتی‌‌های اقتصادی می‌دانست. این مقاله در تداوم ادبیات مزبور بر گونه‌‌های دوگانه سیکل‌‌های تجاری سیاسی متمرکز شده، تلاش می‌کند اولاً نشان دهد چگونه و براساس چه سازوکاری عوامل سیاسی باعث بی‌ثباتی در اقتصاد کلان می‌شوند. ثانیاً استدلال می‌کند سیکل‌‌های تجاری سیاسی را باید به علت تأکید بر عوامل سیاسی در توضیح فرایند‌های اقتصادی، مصداق بارزی از بازگشت دوباره سیاست به اقتصاد دانست که در حدود دو قرن اید‌ه‌ای منسوخ‌شده در نظر گرفته می‌شد. ثالثاً نشان می‌دهد که این بازگشت از یک‌سو نقدی اساسی بر داعیه اقتصاددانان جریان غالب در اقتصاد است که از دیرباز اصرار بر جدایی اقتصاد از سیاست دارند و از دیگر سو بر اهمیتی تأکید می‌گذارد که مطالعات میان رشته‌ای در دهه‌‌های اخیر پیدا کرده‌اند.
Reviewing economic literature indicates that economists were emphasizing on economic factors as causes of economic instabilities until 1970s. But since then, political economists emerged who attributed economic instability to factors other than economic ones. Offering theories such as political business cycle, they tried to prove that political factors lead to economic instabilities. They offered opportunistic political business cycles and partisan political business cycles that respectively, attributed the economic instabilities to election, and to replacement of political parties. To elaborate this literature, the present article first focuses on these two kinds of political business cycles and tries to explain through which mechanisms political factors cause instabilities in economic sphere. It considers political business cycles as a sign of "bringing the politics back in economics" an idea which is an obsolete thought, dating back to the past two centuries. Finally, the article indicates that "bringing the politics back in economics" can question those economists who insist in separation of economics from politics, and emphasizes interdisciplinary studies developed in the recent decades.